Οι διαταραχές προσωπικότητας χαρακτηρίζονται από μακροχρόνιους και διάχυτους τρόπους λειτουργίας, οι οποίοι προκαλούν ψυχική δυσφορία και μείωση στη λειτουργικότητα του ατόμου, καθώς επιδρούν αρνητικά στις γνωστικές λειτουργίες, στα συναισθήματα, στις διαπροσωπικές σχέσεις και στον έλεγχο των παρορμήσεων. 

​

Κάθε άνθρωπος έχει έναν δικό του τρόπο να αντιλαμβάνεται και να τοποθετείται απέναντι στους άλλους ανθρώπους και τα γεγονότα (στοιχεία της προσωπικότητας). Για παράδειγμα, μερικά άτομα αντιδρούν πάντοτε σε μία ενοχλητική κατάσταση αναζητώντας τη βοήθεια κάποιου άλλου. Άλλοι θεωρούν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα ολομόναχοι. Μερικοί άνθρωποι ελαχιστοποιούν τα προβλήματά τους, ενώ άλλοι τα μεγαλοποιούν. Αντίθετα, οι άνθρωποι με διαταραχές της προσωπικότητας είναι τόσο δύσκαμπτοι που δεν μπορούν να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα και αυτό τους καταστρέφει την ικανότητα να λειτουργήσουν. Αυτό γίνεται εμφανές από την αρχή της ενηλικίωσης, συχνά νωρίτερα, και συνήθως διατηρείται εφ’ όρου ζωής. Μερικές φορές έχουν προβλήματά στις κοινωνικές και διαπροσωπικές τους σχέσεις και στην εργασία τους.

​

Τα άτομα με διαταραχές της προσωπικότητας συνήθως δεν αντιλαμβάνονται ότι η συμπεριφορά τους ή ο τρόπος σκέψης τους δεν είναι κατάλληλα- αντίθετα, συχνά πιστεύουν ότι οι τρόποι τους είναι σωστοί και ότι έχουν δίκιο. Συχνά, οι οικείοι ή οι κοινωνικές υπηρεσίες τους στέλνουν για ψυχιατρική βοήθεια, επειδή η ανάρμοστη συμπεριφορά τους δημιουργεί προβλήματά σε άλλους. Η διαταραχή της προσωπικότητας είναι μια χρόνια διαταραχή, η οποία συμβαίνει στο 10-20% του γενικού πληθυσμού. 

​

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα διαταραχές προσωπικότητας θεωρούνται οι ακόλουθες: 

• ​Παρανοειδής διαταραχή της προσωπικότητας

• Σχιζοειδής διαταραχή της προσωπικότητας

• Σχιζότυπη διαταραχή της προσωπικότητας

• Αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας

• Μεταιχμιακή διαταραχή της προσωπικότητας

• Δραματική διαταραχή της προσωπικότητας

• Ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας

• Αποφευκτική διαταραχή της προσωπικότητας

• Εξαρτημένη διαταραχή της προσωπικότητας

• Ψυχαναγκαστική διαταραχή της προσωπικότητας​

​​

Για να διαγνωσθεί μια διαταραχή προσωπικότητας πρέπει ο ασθενής να είναι μεγαλύτερος από 18 ετών και τα χαρακτηριστικά της διαταραχής να είναι σταθερά και να προκαλούν σε κάποιο βαθμό έκπτωση στην λειτουργικότητα του ασθενούς στην κοινωνική, επαγγελματική ή προσωπική του ζωή. Τα συμπτώματα είναι παρόντα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν οφείλονται σε αλκοόλ, φάρμακα ή σε κάποια άλλη ψυχιατρική διαταραχή. Μπορεί να οφείλονται σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς ή πολιτισμικούς παράγοντες.

​

Αν και η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με τον τύπο της διαταραχής της προσωπικότητας, υπάρχουν μερικές γενικές αρχές που ισχύουν για όλες. Επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι με διαταραχή της προσωπικότητας δεν αισθάνονται την ανάγκη για θεραπεία, το κίνητρο συχνά προέρχεται από κάποιον άλλο. Παρόλα αυτά, το άτομο συνήθως ανταποκρίνεται, όταν με υποστηρικτικό αλλά σταθερό τρόπο έρχεται αντιμέτωπο με τις συνέπειες των ιδεών και της συμπεριφοράς του. Αυτό έχει καλύτερα αποτελέσματα όταν προέρχεται από οικείους ή από έναν ψυχοθεραπευτή.
 

Ο θεραπευτής επισημαίνει επανειλημμένα τις ανεπιθύμητες συνέπειες της συμπεριφοράς του ατόμου, μερικές φορές θέτοντας όρια στη συμπεριφορά, και συνεχώς φέρνει αντιμέτωπο το άτομο με την πραγματικότητα. Η συμμετοχή της οικογένειας του ασθενούς είναι πολύ χρήσιμη και συχνά απαραίτητη, επειδή η ομαδική πίεση μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Η ομαδική και οικογενειακή θεραπεία και η συμμετοχή σε θεραπευτικές κοινότητες είναι χρήσιμα στοιχεία της θεραπείας.
Τα άτομα με διαταραχή της προσωπικότητας μερικές φορές έχουν άγχος και κατάθλιψη, που ελπίζουν ότι θα ανακουφιστούν με φάρμακα. Ωστόσο, το άγχος και η κατάθλιψη που προέρχονται από διαταραχή της προσωπικότητας
σπάνια καταπολεμούνται αποτελεσματικά με φάρμακα.

Η αλλαγή προσωπικότητας απαιτεί πολύ χρόνο. Καμία βραχυχρόνια θεραπεία δεν μπορεί να θεραπεύσει αποτελεσματικά μία διαταραχή της προσωπικότητας, αλλά ορισμένες αλλαγές μπορεί να επέλθουν ταχύτερα από άλλες. Η αδιαφορία για τον κίνδυνο, η κοινωνική απομόνωση, η έλλειψη θετικότητας και οι εκρήξεις θυμού είναι δυνατόν να ανταποκριθούν στη θεραπεία τροποποίησης της συμπεριφοράς. Πάντως, η μακροχρόνια ψυχοθεραπεία που έχει σκοπό να βοηθήσει το άτομο να αντιληφθεί τις αιτίες του άγχους του και να αναγνωρίσει τη δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά του, παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος των περισσότερων θεραπευτικών σχημάτων.